İSTANBUL (İGFA) – Türkiye’de şiddet gören bayanlara birinci müdahaleyi yapan sıhhat çalışanlarına, toplumsal hizmet uzmanlarına ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerine yönelik olarak yapılan araştırma sonuçları kurumlar ortası iş birliğinin yetersiz olduğunu ortaya koydu.
Katılımcıların yüzde 70,4’ü bayanlara yönelik şiddetle çabada kurumlar ortasındaki iş birliğini yetersiz bulduklarını tabir etti. Araştırma, Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi (UN Women) tarafından Avrupa Birliği’nin finansal dayanağıyla yürütülen Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati Hakları (CİSÜ) Platformu Üyesi Türkiye Aile Sıhhati ve Planlaması Vakfı (TAPV) tarafından ‘Şiddete Maruz Kalan Bayanlara Yönelik Sıhhat Hizmet Sistemlerinin Güçlendirilmesi Projesi’ kapsamında yapıldı.
Proje hakkında bilgi veren CİSÜ Platformu Proje Koordinatörü Ayşe Tek, bayana yönelik şiddetle çabada, bayanların hak ve hizmetlere erişiminde ve şiddetin önlenmesinde sıhhat çalışanlarının kritik bir role sahip bulunduğunu belirtti. Tek, şunları söyledi: “Kadınlar şiddete uğradıklarında polise gitmektense sıhhat kurumlarına başvurmayı tercih edebilirler. Bayanlar, şiddet ya da kendi gereksinimleri olmasa bile çocuklar ya da öteki aile bireyleri için sıhhat kurumlarına sıklıkla başvuruyorlar. Bilhassa 1. Basamak sıhhat kuruluşlarından olan ASM’lere gidiyorlar. Bu açıdan şiddet riskini aile doktorlarıyla paylaşması bayanın korunması ve önleyici çalışmalar yapılmasını kolaylaştırılabilir ve sistem bunun üzerinden aktif biçimde işletilebilir. Bayana yönelik şiddetin tespiti, şiddete maruz bırakılan bayanın hakları bağlamında bilgilendirilerek şiddeti raporlaştırması, öbür takviye muhtaçlıkları için ilgili kurum ya da profesyonele yönlendirmesi ve bayanı sürece hazırlayarak bildirim süreçlerinin yürütülerek takibinin sağlanması sıhhat sistemi çalışanlarının temel sorumlulukları ortasındadır.”
‘Şiddete Maruz Kalan Bayanlara Yönelik Sıhhat Hizmet Mekanizmaları’nın Güçlendirilmesi Projesi’ kapsamında TAP Vakfı tarafından şiddete maruz kalan bayanların sağlık hizmetlerine erişimi alanında çalışan uzmanlara yönelik bir anket çalışması yapıldı. Ankete Sıhhat Kurumlarından, Bayana yönelik şiddet alanında hizmet veren kurumlarından, lokal idarelerden, STK’lardan, Baro’lardan ve Meslek Örgütleri’nden uzmanlar katıldı. İştirakçilere hem kendi tecrübe, bilgi ve karşılaşmalarına dair sorular, hem de içinde bulundukları kurumun, şiddete maruz kalan bayanların sağlık hizmetlerine erişimi konusunda yürüttüğü faaliyetleri, kurumun mevcut durumu, kapasitesi ve yetersizliklerini ve çalışmaları esnasında yaşadıkları problemleri irdeleyen sorular yöneltildi.
ŞİDDET KARŞISINDA KURUMLAR ORTASI İLETİŞİMSİZLİK HÂKİM
Araştırmaya katılanlar, bayana yönelik şiddetle mücadelede etkinliği sağlamak için en başta gelen koşullardan biri olan kurumlararası işbirliğini oldukça yetersiz bulduklarını tabir ettiler. İştirakçilerin yüzde 70,4 üzere yüksek bir çoğunluğu şiddetle mücadelede farklı kurumlar ortasındaki işbirliğini yetersiz bulduklarını lisana getirdi. İştirakçilerin büyük bir oranı, Sağlık Bakanlığı ve Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın diğer idari kurumlarla işbirliğinin zayıf olduğunu belirtirken, yüzde 79,6’sı Sağlık Bakanlığı’nın diğer idari kurumlarla işbirliğini yetersiz bulduğunu kaydetti. Sivil toplum kuruluşlarından iştirakçiler, kamu kurumlarının diğer kamu kurumlarıyla dahi ortalarında kopukluk olduğunu ve bu kopukluğun da tesirli hizmet üretimini sekteye uğrattığını belirttiler. İştirakçilere göre kurumlararası işbirliği zayıf olmasına rağmen, kurumlararası dayanak düzenekleri işliyor. İştirakçilerin yüzde 71,1’i kendi çalıştığı kurumun başka kurumlara takviye verdiğini, yüzde 70,2’si de dayanak aldığını belirtiyor. Lakin, bu takviyelerin sürdürülebilir kurumsal sistemlerle değil, ferdî çabalarla yürütüldüğü vurgulandı. Proje Koordinatörü Ayşe Tek, “Kurumlar ortası uyum eksikliği sırf bayanların hak ve hizmetlere erişiminin önünde pürüz değil, tıpkı vakitte şiddet olgularıyla çalışan meslek elemanlarının, uygulama ve pratiklerde çözümsüz kalmasına, faal müdahale şansının azalmasına neden oluyor. Bayana yönelik şiddet hadiseleriyle mücadelede sadece farklı kurumların birlikte çalışması değil birebir vakitte, kurum içinde multidisipliner ve interdisipliner çalışılması çok kıymetli. Kamu kurumları ile bayana yönelik şiddet alanında çalışan sivil toplum örgütlerinin ve bayan örgütlerinin bir ortada çalışmaları ve bu çalışmaların içinde lokal yönetimin de dahil olması bayana şiddete karşı çok değerli bir adım olacaktır” dedi.
ŞİDDETE DAİR BİLGİLER FERDÎ EFORLARLA ÖĞRENİLİYOR
Araştırmaya katılanlar, mesleksel alanlarında bayana yönelik şiddet ile ilgili yeni düzenleme ve gelişmelere dair bilgiyi çoğunlukla kendilerinin araştırdıklarını belirttiler. İştirakçilerin 3’te ikisinden fazlası çalıştıkları kentteki uyum toplantılarından haberleri olmadığına dikkat çektiler. İştirakçilerin bilgi sahibi olduğu mevzuatlar ortasında en çok bilinenler ortasında 6284 Sayılı Kanun, CEDAW ve İstanbul Sözleşmesi öne çıktı. İştirakçilerin yarısından çoğu şiddete maruz kalan bayanların tespiti ve şiddete maruz kalan bayanlara yönelik sağlık bakım hizmetlerine ilişkin protokol ve yönergelerin mevcut lakin yetersiz olduğunu, dörtte biri de mevcut fakat uygulanmadığı için yetersiz olduğunu belirtti.
İstanbul’da ‘gece hatları’ seferleri
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.